W starożytności kraina i królestwo w północno-zachodniej Anatolii ob.Turcji, zamieszkan przez ludność pochodzenia trackiego, której chronologia przybycia jest niejasna. Przyjmuje się że Trakowie przywędrowali do Azji Mniejszej w XII-XII wieku p.n.e. Zasadniczą część Bityni stanowiły obszary na wschód od Morza Marmara, między zatoką Kios ob. Gemlik Korferii i Bosforem na zachód, po tereny naddolnym brzegiem rzeki Sangarios ob.Sakarcja na wschód. Jej główne ośrodki to: Nikomedia ob.Izmit, Nicea gr. Nikaja ob. Iznik i Prusa ob.Bursa. Zależność Bitynii od Lidii i Persji pozostawała raczej nominalna. Około 435 p.n.e. Dojdalos, twórca miejscowej dynastii Bas 377/376-328 p.n.e., zjednoczył ziemie i zdołał zatrzymać niezależność państwa od imperium Aleksandra III Wielkiego pokonując około 333 p.n.e. Kalasa, namiestnika mianowanego przez Aleksandra. Panowanie Zipojtesa 328-280 p.n.e. i Nikomedosa I 280-255/53 p.n.e. to okres ekspansji terytorialnej Bityni. W 302-301 p.n.e. zniszczono Chalcedon. Zwycięstwo w 297 p.n.e. nad Lizymachem umożliwiło władcom Bitani przyjęcie tytułu królewskiego. W 282-281 p.n.e. Nikodemes zdobył Niceę, zaatakował także Myzję, zają część ziem Tynów, sąsiadujących z Bitynią od wschodu oraz od275/274 p.n.e. opanował znaczną część północnej Frygii. W II wieku p.n.e. pozycja Bitanii uległa osłabieniu. Po śmierci Nikomedesa III Filopatora 127-94 p.n.e. wybuchły walki o sukcesję, w których Rzym popierał Nikomedesa IV. Władca ten umierając w 74 p.n.e. zapisał Bitanię w testamencie Rzymowi. Zarządzanie Bitanią zorganizował ostatecznie Pompejusz Wielki 63-62 p.n.e., po pokonaniu Mitrydatesa IV Eupatora, łącząc ją w jedną prowincję z Pontem. W 27 p.n.e. Oktawian August uczynił Bitynię prowincją konsularną. W I i II wieku n.e. kilkakrotnie dochodziło do ustanowienia w Bitanii legata cesarskiego, najsławniejszym był Pliniusz Młodszy 109-111 n.e. W II wieku Bitynia była ważnym ośrodkiem produkcji sarkofagów. W połowie III wieku n.e. została złupiana przez Wizygotów. W okresie bizantyjskim nie stanowiła wyodrębnionej jednostki administracyjnej, natomiast znaczną rolę w Kościele bizantyjskim odegrały miasta Bitanii, gdzie odbyły się niezwykle ważne sobory: 327 i 787 w Nicei oraz 451 w Chalcedonie.
Darmowy hosting zapewnia PRV.PL