Etruskowie

Był to indoeuropejski lud zamieszkujący w starożytności środkową i północną Italię, tereny na zachód od Apeninów pomiędzy rzekami Arno i Tybr. Etruskowie przywędrowali w XIII w p.n.e. pod wodzą Tyrrenasa bądź Tyrsenosa z Lidii w Azji Mniejszej. Dionizjusz z Halikarnasu uznał Etrusków za ludność miejscową. Etruskowie byli głównymi pośrednikami między Grekami a barbarzyńcami z zachodu. jako pierwsi na szeroką skalę importowali bałtycki bursztyn. Najważniejszym miastempozostającym pod wpływem etruskim był Rzym. Tu osiedlały się możne rody, tworząc elitę społeczną. W VI w p.n.e. królowie Etruskowie panowali w rzymie. Z etruskich rodów wywodziło się wiele znanych osobistości tj. doradca Oktawiana Augusta Mecenas. Kres sile i znaczeniu politycznego Etrusków przyniosła ich klęska w bitwie z wojskami kolonii greckiej w Italii, pod Kume 474 p.n.e. Brak jedności miast etruskich, jak i wzrastająca rola rzymu doprowadziły do stopniowego uzależnienia miast etruskich od nowej potegi. Ostatnie podporządkowanie zostało w Vulici 280 p.n.e. i przekształcenie ich w osrodek administracji wierne Rzymowi. Rzymianie przyjęli od Etrusków elementy wierzeń i kultu, instytucje ustrojowe, symbole władze tzn: rózgi liktorskie, krzesło kurulne. Także elementy stroju partycjuszowego , który był zdobiony lamówkami charakterystyczny płaszcz, który rzymianie nazwali togą. Wpływy etruskie wyraźnie widoczne są w rzymskiej sztuce i architekturze.